BALIKESİR İLİNİN HARİTADAKİ KONUMU

TARİHİ

Çok eski bir yerleşim yeri olarak, Havran’nın bilinen ilk ahalileri Lelegler ve Pelasglardır. M.Ö.546 da Lydia Devleti, Persler tarafından yıkılınca Havran Bölgesi de Pers egemenliğine girdi. M.Ö. 334 ilkbaharında Makedonyalı İskender ile Persler arasındaki savaştan galip çıkan İskender tüm Mysia Bölgesi‘nin (Uludağ ile Kaz Dağları arasındaki bölge) hakimi oldu. M.Ö. 283 yılında kurulan Bergama Krallığı, bu bölgede hakimiyet kurdu.

1071 Malazgirt Zaferinden sonra Türklerin eline geçmiştir. 1175 de Eskişehir Ovası’nda toplanan 100.000 Türkmen hiç bir sultandan emir almadan Muğla, Denizli, Bergama ve Edremit havalisine gelerek kıyı kentlerine yerleştiler. Bölgedeki dağlardan birine adı verilen Eybek Bey de bu akının içinde yer almıştır.

1280 de Danişmend soyundan geldiği için bölgedeki Türkmenler tarafından büyük hürmet gösterilen Karesi Bey, kısa sürede bölgede hakimiyet kurdu. Böylece bölge kesin olarak Türklerin eline geçti.

1402 Ankara savaşında Osmanlı ordusu yenilip geri çekilince Timur’un askerleri Bursa’ya girerek hazineye el koydu. Kazdağları’na saklanan Osmanlı askerlerini ele geçirmeye çalışan Timur’un torunlarından Şeyh Nurettin Mahmut emrindeki orduyla, bunları izleyip Havran’a geldi. Ele geçiremeyince de yıllardır barış içinde yaşayan ve zenginleşen Havran ve çevresini talan edip, yakıp yıktılar. Tahribat öylesine büyüktü ki, 1890’lara kadar Osmanlı belgelerinde Havran bölgesi; “Viraneli” kaydolundu. Daha sonraları onarılarak güzelleştirilen şehre ‘Huriler Diyarı’ anlamına gelen HAVRAN ismi verilmiştir.

Antik dönemde Havranın adının “Aureline” altın ülkesi olarak anıldığı söylenir. Altının simgesi olan Au, Latince “Avrum“ dan gelmektedir. Havran isminin zamanla Aureline’den“ Altın ülkesinden gelme” ihtimali de oldukça yüksektir.

Osmanlı döneminde Havran Bölgesi, Edremit kadılığına bağlı büyükçe bir köy (kariye) durumunda kalmıştır. Çanakkale Zaferinin kazanılmasında büyük katkısı bulunan ve 276 kg top mermisini kaldıran Koca Seyit Onbaşı ile yine bu savaşta kahramanca mücadele eden Ömer Çavuş Havranlıdır.

I.Dünya Savaşı sonrası Milli Mücadelede Havranlılar, Edremit Kuvâ-yi Milliye Teşkilatına bağlı olarak kurulan Havran Heyeti ile yer almış, Havran bölüğü ile Ayvalık cephesinde 172. Alay Komutanı Ali ÇETİNKAYA komutasında diğer körfez halkı ile birlikte düşmana karşı mücadele etmişlerdir. Buna rağmen 30 Haziran- 1 Temmuz 1919 gecesi Havran’a giren Yunan birlikleri, 6 Eylül 1922’ de Balıkesir’ i kurtaran Milli Müfrezenin Balya üzerinden körfez bölgesine hareket eden bir kolu tarafından 8 Eylül 1922’ de Havrandan çıkarılmışlardır.

Havran 1 Nisan 1957 yılında 7033 sayılı kanunla İlçe olmuş, bu kanuna binaen 1959 yılında İlçe teşkilatı kurulmuştur.

COĞRAFİ DURUMU

Havran, Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölgesi içinde Balıkesir iline bağlı bir ilçedir. Yüzölçümü 559 km2 olan Havran’ın doğusu İvrindi ilçesi, batısı Edremit ve Burhaniye ilçeleri, kuzeyi Yenice ilçesi ve güneyi Burhaniye ve İvrindi ilçeleri ile çevrilmiştir. Deniz seviyesinden yüksekliği 33 metredir.

Havran civarındaki en yüksek dağlar Eybek dağı (1295 m.) ve Şap dağı (11000 m.) dır. Bunlardan başka ilçede bulunan diğer dağların yükseklikleri şöyledir: Kocadağ (1002 m.), Kaletepe (959 m.) Bakacak tepesi (840 m.).

İlçenin tek ovası alüvyonlardan oluşan ve Havran çayının iki yanında yer alan Havran ovasıdır. Yeraltı suyu ile sulanan incir ve narenciye bahçeleri yanında her türlü sebzenin yetiştirildiği verimli bir ovadır. Havran ilçesinin en büyük akarsuyunu Havran Çayı ve kolları teşkil eder. Edremit Körfez’inin doğusunda yer alır. Şap dağlarından doğarak Burhaniye yakınlarında Ege denizine sularını boşaltır.

Havran baraj yeri Havran ilçesinin 9 km. kadar doğusunda Aşağı Sarnıç köyünün 700 m. kadar mansabında Boğaz Ağzı mevkiinde Kocaçal tepe etekleri ile Çal Kayası tepesi etekleri arasında Havran çayı üzerindedir.

Balıkesir’e 80 km. uzaklıkta olan Havran, Edremit’e 7 km., Çanakkale’ye 143 km., İzmir’e ise 200 km. mesafededir. Deniz ve hava ulaşımını Edremit üzerinden sağlayan Havran’a en yakın demiryolu istasyonu Balıkesir’dedir. Havran ilçesi birinci derece deprem bölgesindedir.

İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ

Havran ilçesi genel olarak Akdeniz’in kontinental iklim tipi özelliklerin gösteren Ege denizi ikliminin tesiri altındadır. Yazlar sıcak ve az yağışlı kışlar ise ılık ve nisbeten yağışlı geçmektedir. En fazla yağış Kasım, Aralık, Ocak ve Şubat aylarında düşmektedir. Yağışların hemen hemen tamamı yağmur şeklindedir. Kış aylarında çok az kar yağışı görülür.

Akdeniz ikliminin tesiri altında bulunan bölgenin bitki örtüsü de bu şartlara uymak mecburiyetinde kalmıştır. Sert yapraklı daima yeşil, yaz kuraklığına alışkın, yaz kış yeşil rengini muhafaza eden karakteristik maki florası burada da manzaraya hakim durumdadır. Kekik, katırtırnağı, böğürtlen gibi dikenli bitkilerle gelincik, ballıbaba, ebegümeci, papatya v.s. gibi ot neviinden bitkilere çok rastlanır. Bütün bu bitkiler dışında sulak yerlerde az miktarda çınar, kavak, söğüt, atkestanesi, kızılağaç, kızılcık, sumak ve tesbih ağacı gibi nevilere de rastlanır. Kasabanın etrafı geniş zeytinliklerle kaplıdır.

Orman teşkil eden ağaçlar meşe, kayın, gürgen, çalı süpürgesi, karaağaç,kocayemiş, kızılçam ve karaçamdır.