12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile Van merkez ilçesinin ikiye bölünmesi sonucu ilçe olmuştur. Nüfus bakımından Van’ın en büyük 3. ilçesi unvanını alan Tuşba aynı zamanda Van’ın eski adıdır. Yüzölçümü 1427 Kilometre karedir.

Kuzeyden Muradiye İlçesi, batıdan Van Gölü, doğusunda İpekyolu İlçesi ve Erçek Gölü ile komşudur. İklim Rakımı 1726 metre olan olan ilçemizde karasal iklim hakimdir.Yazlar az yağışlı ve serin , kışlarsa soğuk ve kar yağışlı geçer.

Kışın çevresine göre ılık kalan Van Gölü, bu mevsimde kıyısındaki sahaların sıcaklıklarının fazla düşmesini önlediği gibi, yazın da fazla yükselmesine engel olarak karasallığı bir dereceye kadar azaltmış olur.