Eski Yunan kaynaklarında Aphlike, Bizans kaynaklarında Tefrike (Tephrice) şeklinde kaydedilen Divriği; Arap kaynaklarında suyun çıktığı yer/suyun kaynağı anlamında el-Abrik olarak geçer. Osmanlı kaynaklarında (15.YY) Divrik ve Divriği tarzında yazıldığı görülmektedir.

Divriği’nin ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu tam olarak bilinmemektedir. Divriği tarihindeki en parlak yıllarını, 1150’lerden 1250’lere değin Mengücek Beyliği döneminde yaşamıştır.

Tarihsel kimliğinin en belirgin öğeleri olan Kale, Kale Camii, Ulu Camii ve Darüşşifası, Bedestenler, Kümbetler, Köprüler, Hamamlar ve çevredeki Kervansaraylar bu yüzyılda inşa edilmiştir.

Erzincan, Kemah, Şebinkarahisar ve Divriği’yi içine alan bu beyliğin kurucusu Alparslan’ın komutanlarından Emir Mengücek Gazi’dir.

I. Süleyman, Mengücek Beyliğinin Divriği kolunun kurucusudur. Şahin Şah, Kale Camii’nin (1180/1181) banisidir. Yine Sitte Melik Türbesi (1196) kendisi tarafından yaptırılmıştır.

Ahmet Şah, Ulu Camii (1128-1243) yaptıran beydir. Eşi Turan Melek aynı yıllarda Darüşşifayı yaptırmıştır. Bugün bile Divriği’de Ahmet Şah’ın getirmiş olduğu içme suyundan faydalanılmaktadır. Melik Müeyyed Salih, Son Mengücek Beyi’dir. Moğol saldırısında yıkılan Divriği Kalesi’nin surlarını onarmış ve Arslan Burcu (1252) yaptırmıştır.

Mengücek Oğullarından sonra Divriği (1277-1516): 1340’a kadar Moğol (İlhanlılar) işgalinde kalmış; 1398’e kadar yerli bir hanedan olan Eretna Beyliği tarafından yönetilmiş; 1516 yılına kadar da Memlüklü hakimiyetinde kalmış Divriği, kesin olarak Mercidabık Zaferi (24 Ağustos 1516) sonrasında Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı Devleti hakimiyetine alınmıştır.

Osmanlı Devleti döneminde Divriği, Sivas Vilayetine bağlı bir sancakbeyliği olarak örgütlenmiştir. Tanzimat döneminde ise (1843) mahalli idareler örgütlenirken Sivas’a bağlı, Anadolu’nun ilk (kaza) kaymakamlık merkezlerinden olmuştur.