TARİHÇE

Şebinkarahisar'ın dip tarihine ilişkin yeterli bilgiler henüz istenen nitelikte değildir. Kimi tarihçilere göre Hititler zamanında varlık göstermeye başladığı ve "Azzi Hayaşa Ülkesi" olarak adlandırıldığı ve burada Kaşgarların yaşadığı söylenir.Bir ara Kimmerler ve İskitlerin saldırısına uğrayan bölge, bilinen devir içinde Pontusluların hakimiyeti altında kalmıştır (MÖ.298-263).

M.Ö. 65 yıllarında Romalılar'ın  egemenliğine giren Şebinkarahisar M.S.  391'de Orta Asya'dan Peçenek ve Koman  Türkleri tarafından istila edilmiş ve 60 yıl kadar bu Türklerin himayesinde kalmıştır. Zamanla bu Türkler  Hıristiyan Misyonerleri tarafından Hıristiyanlaştırılmışlardır. Kayadibi  Meryemana Kilisesi diye adlandırılan kilise Hıristiyanlaştırılan bu Türkler tarafından inşa edilmiştir. Bu tarihten itibaren şehir Romalılar ve Türkler arasında devamlı el değiştirmiştir. 1071 Malazgirt Savaşından sonra Şebinkarahisar bir daha çıkmamak üzere Türklerin eline geçmiştir.

Şehrin imar edilmesi Bizans İmparatoru Hustinaiaus zamanında olmuş, kale onarılarak sağlamlaştırılmıştır.

Karahisar, 778 yılında kısa bir süre Emevi ordularınca Yezit bin Usayd al-Sulâm tarafından ele geçirilmiştir.Aynı şekilde Abbasiler tarafından 939-940 yılları arasında çevre köyler ele geçirilmiştir. Türklerin Anadolu'ya girişi ile (1071 Malazgirt Savaşı) Mengücek Gazi ve Danişmend Gazi tarafından birlikte fetih edildiği ileri sürülmektedir. Nitekim 1228 yılında şehir Anadolu Selçuklu Devletine bağlanmıştır. Bu devletin zayıflayıp yıkılmasından sonra, sırasıyla İlhanlılar, Eratnalılar ve Kadı Burhaneddin ile Akkoyunlu beyliklerinin idaresine girdi.

Akkoyunlu Devletinin 1473 yılında Fatih Sultan Mehmet'e Otlukbeli Savaşı ile yenilmesinden sonra, Şebinkarahisar Osmanlı Devlet idaresine girdi. Şehzadeler Şehri olarak anılan Karahisar, Karahisar-ı Şarkî adıyla anılmış ve yönetim açısından sancak durumuna getirilerek yönetilmiştir.

Şebinkarahisar'da çeşitli dinlere mensup vatandaşlar yüzyıllarca beraber, kardeşçe yaşamışlardır. Ancak,  bilhassa  dış güçlerin etkisi ile etnik guruplar zaman zaman baş kaldırmışlar ve müessif hadiseler meydana gelmiştir. 1915 yılında ayaklanan Ermeniler kaleyi ele geçirmişler ve 20 gün boyunca devam eden çatışmalardan sonra ayaklanma bastırılmıştır. Ayaklanma süresince 403 Türk ölmüş, 176'sı da yaralanmıştır.

Kurtuluş Savaşı'nda Şebinkarahisar'lıların  üstün gayret ve fedakarlıkları her türlü takdirin üstündedir. 1919 yılında Erzurum'da toplanan kongreye Şebinkarahisar'ı temsilen  Dr. Cemil ŞENCAN delege olarak katılmıştır. 1920 yılında ilçede Anadolu Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Şurası kurulmuştur. Cemiyet bu dönemde dış tahriklerle, şımarık Ermeni ve Rum çetelerinin mezalimlerinin büyümesine engel olmuştur.

1923 yılında çıkarılan bir yasa ile Türkiye'de bulunan Livalar (Sancak) İl haline getirilmiş bu arada Şebinkarahisar'da İl olmuştur. 10 yıl süre ile İl durumunu muhafaza eden Şebinkarahisar 2197 Sayılı Kanunla 1933 yılında İlçe statüsüne getirilmiştir.

COĞRAFİ DURUM

Doğu Karadeniz Bölgesi'nde, Giresun dağlarının güneyinde ve Kelkit Havzası'nda yer almaktadır. Kuzeyde Dereli ilçesi, kuzeydoğuda Yağlıdere ilçesi, doğuda Alucra ilçesi, güneydoğuda Çamoluk ilçesi, güneyde Akıncılar ve Gölova ilçeleri, batıda Suşehri ve Koyulhisar ilçeleri, kuzeybatıda Mesudiye ilçesi ile çevrilmiştir.

Şebinkarahisar Giresun'a 118 km, Sivas'a 198 km, Erzincan'a 124 km mesafededir. Şebinkarahisar'ın denizden yüksekliği 1300 metredir.

JEOLOJİK YAPI

Giresun dağları ile Çoruh-Kelkit vadi oluğunda yer alan Şebinkarahisar'da Alçıtaşlı arazi kalın tabakalar halinde geniş bir alanı kaplamaktadır. Şebinkarahisar'ın kurulduğu mekân zamanla kayaların parçalanmasıyla meydana gelmiş kum, çakıl ve kaya parçalarıyla kaplıdır. Sağlam toprak çok derindedir. Şebinkarahisar yöresi değişik jeolojik özellik arz eden arazilere sahiptir. Erzincan'dan İzmit'e kadar uzanan bir fay hattı üzerinde bulunan Şebinkarahisar deprem felaketleriyle sık sık karşılaşan merkezlerden birisidir.

DAĞLAR

Şebinkarahisar'da vadiler, yaylalar, dağlar hemen dikkati çekmektedir. Karadeniz kıyısına paralel olarak uzanan Giresun Dağları Şebinkarahisar'ı kıyı şeridinden ayırmaktadır. Yüksekliği 3000 metreyi bulan Giresun Dağlarını aşmak için meşhur Eğribel Geçidi(2200), bazan da Şehitler Geçidi(2000) kullanılır.

Canik Dağları'nın devamı olan Karagöl Dağları'nın yüksekliği de 3095 metreye kadar ulaşmaktadır. Berdika ve Egma Dağı Şebinkarahisar'ın belli başlı ilginç dağlarındandır.

Merkezde 1550 m rakımlı Kale, kuzeyde 1970 m rakımlı Kayabaşı ve Öksürük Kayası, batıda 1758 m rakımlı Dikmen Tepesi, kuzeybatıda 2544 m rakımlı Tutak Dağı , Duman Köyü Doğusunda 1300m rakımlı Baltaşı , Kayalı Köyü'nün batısında 1912m rakımlı Sarıkaya Tepeleri Şebinkarahisar'ın en önemli tepeleridir.

İKLİM

Şebinkarahisar Doğu Karadeniz Bölgesinde olduğu halde iklim bakımından Orta Anadolu iklim özelliklerini taşır. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve karlı geçmektedir. Kıyı şeridine paralel olarak uzanan yüksek dağlar denizden gelen nemli ve bol yağışlı rüzgârları tutarak iç kısımlara geçmesini önler. Bu nedenle ortalama yağış miktarı kıyı şeridinde 1300mm 'yi aştığı halde iç kesimlerde 500-750 mm'ye düşer. Yörede yağışlar ilkbahar ve sonbahar mevsimlerine kaymıştır. Kış mevsiminde yağışlar kar şeklinde düşer ve sık sık don olaylarına rastlanır.Şubat ve mart ayları yılın en soğuk aylarıdır. Kış mevsiminde sıcaklıkların zaman zaman -15 santigrat derecelere düştüğü görülür. İlçede yaz mevsimi kurak geçmekte olup temmuz ayı yılın en sıcak ayıdır. Bu aylarda sıcaklıklar 25-32 dereceler arasında seyreder.