AFYONKARAHİSAR İLİMİZİN BAŞMAKÇİ İLÇESİ

ANA SAYFA AFYONKARAHİSAR BASMAKCI
AFYONKARAHİSAR İLİNİN HARİTADAKİ KONUMU
AFYONKARAHİSAR - Haritadaki Konumu

TARİHİ

Başmakçı’nın bilinen geçmişi MÖ 1750-1200 yıllarında hüküm süren Hititliler zamanına kadar gitmektedir. Hititlilerden sonra Dinar’ı (Apemeia) belli bir süre başkent olarak kabul eden Frigyalıların elinde kalmıştır. Frigyalılardan sonra Lidyalılar (Lidlar) bu bölgeye sahip oldular. MÖ 6. asırda Perslerin, MS 4. asırda Makedonya Krallığının eline geçen bölge Selvkosların daha sonra da Bergama Krallığına onlardan sonra Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasıyla birlikte Başmakçı Bizans toprağı olmuştur.

1071 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan;ın Malazgirt Savaşında Bizanslıları yenmesiyle birlikte Anadolu;nun kapıları sonuna kadar Oğuz boylarına açılmıştır. Bunun sonucu olarak Türk boyları Anadolu;nun çeşitli bölgelerine dağıldılar ve oraları yurt edindiler. Sarıkeçili Aşiretine bağlı Başmakçı cemaatı (topluluğu) Azarbaycan;ın güneyinden Anadolu;ya girdiler. Göç yolu üzerinde ilk durakları Adana, Tarsus bölgesi olmuştur. Bir kısmı Tarsus ilçesinde kaldılar, halen Başmakçı adı ile anılan bir köy kurdular. Yola devam eden cemaat mensuplarının bir kısmı kuzeye, diğer bir kısmı da batı yönüne doğru yollarına devam ettiler. Kuzeye gidenler Çorum civarına, Batı yönüne giden grup ise şu anda bulunduğumuz topraklara yerleştiler. Bundan böyle bu yerleşim yerinin adı Başmakçı olarak anılmaya başlandı.

Başmakçı ahalisinin bu bölgeye gelişleri (1100-1200) yıllarında olduğu anlaşılıyor. Bu iddiaya destek olarak Başmakçı;nın Manevi koruyucusu Abdulkadir Geylani Hazretlerinin talebesi olan Abdurrahman Sultan;ın yaşadığı dönemin 1100-1200 yıllarında olduğudur.

Anadolu Selçuklularının dağılmasından sonra Germiyan oğulları beyliği hakimiyetine geçmiştir. 1276 yılında Germiyan oğulları Beyliğine bağlı bir köy (karye) olarak kayıtlarda yer almaktadır. 1378 yılında Germiyan Beyi Şah Çelebi kızını Osmanlı Hükümdarı Yıldırım Beyazıt;a verince Başmakçı’nın da içinde bulunduğu bölge çeyiz olarak verilmiştir. Artık Başmakçı Osmanlı toprağı olmuştur.

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivindeki Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait tapu tahrir defterinde 47 haneli bir köy (karye) olarak görünmektedir. Yine 845 tarihli tamettuat (vergi) defterine göre Dazkırı kazasına bağlı büyük bir köy olarak kayıtlara geçmiştir.

Başmakçı tarih içerisinde Hüdavendigar (Bursa) vilayeti Sahipkarahisar (Afyon) ve Kütahya sancaklarına bağlanmıştır.

Başmakçı 24 Ağustos 1892 saat 16.00 sıralarında meydana gelen büyük bir deprem ile sarsılmıştır. Bu deprem sırasında 110 ev tamamen 191 ev ise oturulamaz durumda ağır hasar görmüştür. Mevsimin yaz olması ve ahalinin tamamının harman yerinde olmasından dolayı ölüm olayı yaşanmamıştır. Bu depremden sonra Başmakçı, padişahın emri üzerine yeniden imar edilmiştir.

Başmakçı, düşman işgali görmemiştir. Ancak Çanakkale ve Kurtuluş savaşında çok sayıda şehit ve gazi vermişir.

1945 yılında tam teşekkül Bucak teşkilatı, 1952 yılında Belediye kurulmuş olup, 1959 yılında Dinar’a bağlı iken, bu tarihte ilçe olan Dazkırı’ya bağlanmıştır.

19.06.1987 tarihinde ise 3392 sayılı kanun ile İLÇE haline dönüşmüştür.